Lumang Taon, Lumang Sistema

LUMANG TAON, LUMANG SISTEMA

patuloy pa rin ang kahirapan

kahit sa pagtatapos ng taon

dukha'y lublob pa rin sa putikan

may tinik sa paang nakabaon

lumang taon ay lumang sistema

dalita'y gumagapang sa lusak

sa Bagong Taon, ganyan pa rin ba?

na buhay ng dukha'y hinahamak

wala raw pribadong pag-aari

kaya pinagsasamantalahan

ng mga lintang kamuhi-muhi

na talagang sa pera gahaman

pakikibaka'y patuloy pa rin

upang lipunang nasa'y mabuo

kadena ng pagkaapi'y putlin

lipunang makatao'y itayo

- gregoriovbituinjr.

12.31.2024

Katahimikan

KATAHIMIKAN

tahimik sa totoong kagubatan

bagamat hayop ay nagbabangayan

pagkat kapwa nila ay sinasagpang

upang maging agahan o hapunan

maingay lang pag puno'y pinuputol

o minimina ang bundok at burol

pulitiko pa yaong nanunulsol

habang mamamayan ay tumututol

kaiba sa kagubatan ng lungsod

trapo ang sa bayan ay naglilingkod

dinastiya pa silang nalulugod

lalo't salapi'y ipinamumudmod

sa silid-aralan dapat tahimik

nang itinuro sa diwa'y tumitik

sa pabrika man ng metal at plastik

sa trabaho'y walang patumpik-tumpik

kahit sa lipunang kapitalista

tahimik silang nagmamanipula

nag-iingay naman ang aktibista

upang isyu'y mapabatid sa masa

sabi, sa tenga ang katahimikan

walang ingay kaya katahimikan

subalit iba ang kapanatagan

pag payapa ang puso't kaisipan

- gregoriovbituinjr.

12.30.2024

* litratong kuha ng makatang gala sa ZOTO Day Care Center sa Navotas

Idiskwalipika ang mga dinastiyang pulitikal

IDISKWALIPIKA ANG MGA DINASTIYANG PULITIKAL

kapag pulitikal na dinastiya

ang ibinoboto pa rin ng masa

hinahalal ba'y mapagsamantala

nariyan pa ba'y bulok na sistema

upang manalo pa sa pulitika

namumudmod ng pera sa kampanya

upang mabili ang boto ng masa

limang daang piso, bigas, ayuda

dinastiya pag ama ay senador

habang ina naman ay gobernador

ang anak nila sa bayan ay meyor

habang kongresista naman ang lolo

lider pa ng SK ang kanyang apo

at kapitan ng barangay ang tiyo

sigaw ng masa: idiskwalipika

iyang pulitikal na dinastiya

pawang galing sa iisang pamilya

yaong naghahari sa pulitika

matapos ang eleksyon, wala ka na

nalulong na sa bulok na sistema

sa susunod na halalan, huwag na

huwag iboto iyang dinastiya

- gregoriovbituinjr.

12.29.2024

* litratong kuha ng makatang gala

Relatibo

RELATIBO

sa mga kamag-anak ko't katoto

kapisan, kumpare, kaugnayan ko

pulitikal at personal ba'y ano?

masasabi ba nating relatibo?

piho, sa akin ay magandang aral

lalo't ang personal ko'y pulitikal

isa itong prinsipyong unibersal

kaya sa aktibismo'y tumatagal

pinipilit ugnayan ay mabuo

at prinsipyong tangan ay di maglaho

suliranin ma'y nakapanlulumo

ay tutupdin anong ipinangako

pakikibaka'y isinasabuhay

maraming bagay ang magkakaugnay

mga sagupaan ma'y makukulay

madalas ay talaga kang aaray

- gregoriovbituinjr.

12.28.2024

Sampung piso na ang kamatis

SAMPUNG PISO NA ANG KAMATIS

ang isang balot na kamatis

tatlong laman ay trenta pesos

pagsirit ng presyo'y kaybilis

buti't mayroon pang panggastos

imbes pangsahog na'y inulam

isang kamatis sa umaga

kamahalan ay di maparam

kailan muli magmumura

habang iba'y itinatapon

lang ito't labis na naani

ngunit sa lungsod ay di gayon

dapat mo itong binibili

mabuti pa'y magtanim nito

kahit sa bakuran o paso

may mapipitas kang totoo

pag kamatis mo na'y lumago

- gregoriovbituinjr.

12.25.2024

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

MERRY CHRISTMAS KAHIT MANY KRISIS ANG MASA

buong puso ang pagbati ko't umaasa

na mababago pa ang bulok na sistema

Merry Christmas kahit Many Krisis ang Masa

kaya patuloy pa rin tayong makibaka

panahon ngayon ng pagsasaya sa mundo

dahil sa kaarawan ng kanilang Kristo

malagim man ang sitwasyon ng Palestino

may kontraktwalisasyong salot sa obrero

nariyan din ang dinastiyang pulitikal

na namumudmod ng ayudang nakakamal

presyo ng pangunahing bilihi'y kaymahal

ang pagtaas ng sahod ay sadyang kaybagal

di pala para sa ISF ang 4PH

kulang din ang badyet ng Philhealth at D.O.H.

sa trilyong utang ng bansa, masasabing each

Pinoy na'y may utang, VP pa'y mai-impeach

dahil rin sa klima, tao'y nahihirapan

badyet sa serbisyo publiko'y nabawasan

saan na napupunta ang badyet na iyan?

gagamitin ba sa susunod na halalan?

muli, Merry Christmas, pagbating taospuso

Many Krisis ang Masa, saan patutungo?

baka Bagong Taon ay haraping madugo

krisis ba'y kailan tuluyang maglalaho?

- gregoriovbituinjr.

12.25.2024 

Ingat po upang di masunugan

INGAT PO UPANG DI MASUNUGAN

kaytinding ulat sa pahayagan

nasunugan ang tatlong barangay

christmas lights umano ang dahilan

at magkakadikit pa ang bahay

na mabilis nilamon ng apoy

bahay ay nawala sa sang-iglap

dama mo'y para ka nang palaboy

naabo pati mga pangarap

ang mga bumbero sa probinsya

ay rumesponde naman umano

ang apektado'y daang pamilya

na sa ebakwasyon magpapasko

sadyang kayhirap pag nagkasunog

kaya lagi po tayong mag-ingat

pagkat sa puso'y nakadudurog

maging alerto't huwag malingat

- gregoriovbituinjr.

12.24.2024

* mula sa ulat sa pahayagang Bulgar na may pamagat na: "3 Barangay Nilamon ng Apoy", Disyembre 24, 2024, p.1-2

Nakahiligan

NAKAHILIGAN

nakahiligan ko nang magbasa

ng samutsaring paksang anuman

lalo na't ako'y nagpapahinga

babasahi'y libro't pahayagan

pinaglalaanan ng panahon

ang pagbubuklat ng mga aklat

upang sa isipan ko'y ibaon

ang nadalumat at maisulat

sa library at bookstore ay tambay

iba ang pakiramdam na libro

ang katabi palagi sa bahay

nais ko'y magbasa ang trabaho

sa libro'y iba't ibang karakter

ang doon nakakasalamuha

bayani, kontrabida, marderer

manunudla, manunula, bata

mahalaga'y nagbabasang saglit

sa kabila ng maraming rali

hilig kong bagamat alumpihit

nakakapagbasa kahit busy

- gregoriovbituinjr.

12.24.2024

Ang maikling kwento sa Taliba ng Maralita

ANG MAIKLING KWENTO SA TALIBA NG MARALITA

Munting sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May ilan pang isyu ng Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), ang hindi pa nagawa. Subalit tinatapos ko pa rin. Kahit paunti-unti. Lalo na't apatnapu't siyam na araw akong nagbantay kay misis sa ospital.

Subalit bakit dapat gawin pa rin iyon? Una, dahil sa pagtatala ng kasaysayan ng mga mahahalagang pangyayari't pagkilos na nilahukan ng KPML. Ikalawa, dahil nalalathala dito ang mahahalagang isyu ng pabahay at kahirapan, at pagsusuri sa isyu ng maralita. Ikatlo, upang may mabasa ang mga maralitang kasapi ng KPML, at maitago nila iyon bilang testamento ng kasaysayan at pakikibaka ng mga maralita. Ikaapat, dahil nalalathala rito ang panitikang maaaring iambag sa panitikang Pilipino, tulad ng mga tula at maikling kwento.

Nitong Nobyembre lang ay kumontak sa akin ang mga estudyante ng isang pamantasan sa Batangas, at ginawa nilang thesis ang tatlo kong maikling kwentong may kaugnayan sa State of the Nation Address (SONA). Ito ang mga kwentong "SONA na naman, sana naman..." (Taliba isyu, Hulyo 16-31, 2023, pahina 18-19), "Budul-Budol sa Maralita" (Taliba Pre-SONA isyu, Hulyo 1-15, 2024, pahina 18-19), at "Bigong-Bigo ang Masa" (Taliba Post-SONA isyu, Hulyo 16-31, 2024, pahina 18-19). Napakalaking karangalang makapanayam ako ng mga estudyanteng iyon. Ibinalita naman nila sa akin na nakapasa sila sa kanilang thesis.

Mula Setyembre hanggang ngayong Disyembre na siyang backlog ng Taliba, ito ang pinagkukunutan ko ng noo. Bukod sa mga balita ay pinag-iisipan ko kung paano ko isusulat sa maikling kwento ang mga tampok na isyu ng panahong iyon. Paghahanda ko rin bilang kwentista ang pagsusulat ng mga kwento upang balang araw ay makapagsulat ng nobela, at maisaaklat iyon, na siya kong pangarap - maging ganap na nobelista.

Dalawang beses isang buwan lumalabas ang Taliba ng Maralita. Ibig sabihin, dalawampu't apat na isyu sa isang taon. Kaya kung may apat na buwan pang backlog, may walong isyu ang dapat kong tapusin. Isasama ko ang mga kuha kong litrato sa rali, pati pahayag ng mga kapatid na organisasyon, upang hindi naman ako matulala sa dami ng trabaho. Ang pagsusulat ang tungkulin ko sa organisasyon, pagsusulat ng pahayag, at ang pagkatha ng maikling kwento at tula ang kinagigiliwan kong gawin. Subalit mga kwento at tula sa pagsusulong ng pakikibaka ng mga maralita laban sa pang-aapi't pagsasamantala ng sistemang bulok, tungo sa isang lipunang walang pagsasamantala ng tao sa tao at sa kalikasan.

Pinagnilayan ko't sinulat sa tula ang mithiing ito para sa tuloy-tuloy na paglalabas ng publikasyong Taliba:

adhika ko pa ring gawin ang mga isyu

ng pahayagang Taliba ng Maralita

sulatin ang balita, kumatha ng kwento

at tula, at magsuri ng isyu ng dukha

pakikibaka ng dukha'y pag-iisipan

at ilathala ano bang kanilang layon

sapagkat bawat laban ay may kasaysayan

na dapat matala sa aming publikasyon

kolum ni Pangulong Kokoy Gan ay patnubay

sa pakikibaka ng kapwa mahihirap

habang litrato ng pagkilos ay patunay

ng adhika ng dukha't kanilang pangarap

na isang lipunang wala nang pang-aapi

at pagsasamantala, ang sila'y mahango

sa hirap, kaya tuloy ang pagbaka't rali

laban sa mga kuhila't laksang hunyango

12.23.2024

Ang luma't bago kong sombrero

ANG LUMA KO'T BAGONG SOMBRERO

may luma't bago akong sombrero

ang una'y pangrali araw-araw

pangalawa'y may tatak na bago

pagkat Luke Forward ang tinatanaw

tunog Look Forward sa hinaharap

upang makamit ang adhikain

kung paano tupdin ang pangarap

na pagsasamantala'y supilin

sombrerong mayroong panawagan

upang maipagwagi si Ka Luke

sa Senado'y maupong tuluyan

kinatawan ng masa'y maluklok

luma'y beterano na sa rali

proteksyon sa ulo, init, lamig

sombrerong matagal na nagsilbi

upang obrero'y magkapitbisig

tunay akong nagpapasalamat

sa sombrerong proteksyon talaga

upang kumilos laban sa ugat

ng pag-api't bulok na sistema

- gregoriovbituinjr.

12.21.2024

Paskil sa sahig ng traysikel

PASKIL SA SAHIG NG TRAYSIKEL

may abiso sa sahig ng traysikel

kong sinakyan: "Bawal manigarilyo"

tagos sa puso't diwa'y umukilkil

kahit sa makatang di nagbibisyo

kundi ang magsulat ng kwento't tula

minsan paksa'y yaong nasa hinagap

bisyo'y pagninilay at tumingala

sa kisame o kaya'y alapaap

anong masasabi ng nagyoyosi

na may paalala doon sa sahig

tunay iyong mahalagang mensahe

ipinaskil ang di maisatinig

salamat at may paalalang ganyan

habang patungo sa paroroonan

- gregoriovbituinjr.

12.17.2024

* mapapanood ang bidyo sa kawing na: https://fb.watch/wwAHJD8msl/ 

Ang apat na Pepe

ANG APAT NA PEPE 

bida si FPJ sa Pepeng Kaliwete

at si Ramon Revilla sa Pepeng Kuryente

kilala ring partner ni Pilar ay si Pepe 

mas tanyag na Pepe si Rizal na bayani

sa kamalayang Pinoy ay naroon sila

lalo't taga-dekada otsenta't nobenta

tatlo sa kanila'y sikat sa pelikula,

sa panitikang bayan, isa'y sa historya

mga Pepe, maraming salamat sa inyo

kabataan nami'y naging bahagi kayo

sa mga maaksyong pelikula ay hero

bida kayong tumatak sa puso ng tao

bida si Rizal, pambansang bayani natin

si Senador Revilla'y naglingkod sa atin

si FPJ ay tumakbong pangulo man din

si Pepe't Pilar nasa panitikan natin

- gregoriovbituinjr.

12.16.2024

Pagsulat, pagmulat, pagdalumat

PAGSULAT, PAGMULAT, PAGDALUMAT

nasa ospital man / tuloy ang pagsulat

tila yaring pluma / ay di paaawat

pagkat tibak akong / layon ay magmulat

lalo na't kayraming / masang nagsasalat

dapat nang baguhin / ang sistemang bulok

at sa sulirani'y / huwag palulugmok

dapat baligtarin / natin ang tatsulok

at ang aping dukha'y / ilagay sa tatsulok

wala nang panahon / upang magpagapi

sa mga problemang / nakakaaglahi

dapat ipaglaban / ang prinsipyo't puri

at dapat labanan / yaong naghahari

nadadalumat ko / ang pakikibaka

nitong manggagawa't / mga magsasaka

bulok na sistema'y / dapat baguhin na

karaniwang masa / ang ating kasama

tungo sa lipunang / may pagkakapantay

mundong makatao'y / layo nati't pakay

bagong sistema ba'y / ating mahihintay?

o kikilos tayo't / kamtin iyong tunay?

- gregoriovbituinjr.

12.07.2024

Manny Pacquiao, malalagay sa Boxing Hall of Fame

MANNY PACQUIAO, MALALAGAY SA BOXING HALL OF FAME

buong pagpupugay sa Pambansang Kamao

Manny Pacquiao na natatanging boksingero

nakamit niya ang iba't ibang titulo

sa walong dibisyon ay nagkampyong totoo

sa International Boxing Hall of Fame naman

sa Hunyo, sunod na taon pararangalan

tulad ni Flash Elorde ay pagpupugayan

dahil sa ambag sa boksing, sa palakasan

naging kampyon si Pacquaio sa iba't ibang weight

una, flyweight; ikalawa, superbantamweight,

sunod ay featherweight, superfeatherweight, lightweight,

superlightweight, welterweight, at junior middleweight

ang tinalong kampyon: Chatchai Sasakul, una

sunod ay sina Lehlohonolo Ledwaba, 

Erik Morales, Marco Antonio Barrera,

Juan Manuel Márquez, at Oscar De La Hoya

tinalo din sina Clottey, Larios, Algieri,

Miguel Cotto, Vargas, Solis, Lucas Matthysse,

Ricky Hatton, Broner, Thurman, Timothy Bradley,

Rios, Antonio Margarito, at Shane Mosley

sa Boxing Hall of Fame, sa pagsikat ng araw

ay magniningning ang pangalang Manny Pacquiao

kaming narito'y taospusong nagpupugay

at kay Manny Pacquiao: Mabuhay ka! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.

12.07.2024

* ulat mula sa Philippine Star, Disyembre 7, 2024 

Kasabihan sa dyip

KASABIHAN SA DYIP

mayroong kasabihang

nakita sa sasakyan 

agad kong kinodakan

paksa sa panulaan

kasabihang nahagip

na nakapaskil sa dyip

paalalang nalirip

na ngayo'y halukipkip

"nasa Diyos ang awa,

nasa tao ang gawa"

kalahating tanaga

nababasa ng madla

na nagsisilbing aral

habang natitigagal

lalo na't anong tagal

ni misis sa ospital 

pampatanggal depresyon

na aking danas ngayon

ramdam ko'y nilalamon

ang wala ng mayroon

- gregoriovbituinjr.

12.06.2024

The artistry and activism in me

THE ARTISTRY AND ACTIVISM IN ME

when painter Marcel Duchamp died

that was the day I was born

when massacre of students in

Tlatelolco, Mexico happened

that was the day I was born

a painter died, a future poet 

was conceived from her mother's womb

protesting students were massacred

a future student and activist

was conceived from her mother's womb

in my blood is the shaper of words in Filipino

who's father is a Batangueno

who's mother is a Karay-a from Antique

who inculcated in me words that is deep

even if I was raised as a Manilenyo

also in my blood were Spartan activists

who fight for equality, justice and truth

Duchamp and the Tlatelolco students

have died the day I was born

their memory and legacy will be

in my blood, brain, heart and bone

I will continue the artist in me

I will continue the activist in me

I don't usually believe

in what they call reincarnation

I just thought that the date of their 

death is the same as my birth

I was born probably to become artist of words,

as a poet, and as an Spartan activist

and that I will continue to be

to serve the people and the working class

to be one in changing the rotten system

to make a heart in a heartless world

- gregoriovbituinjr.

12.01.2024

* written while contemplating in a hospital with my wife who is still recuperating

Disyembre na naman

DISYEMBRE NA NAMAN

ramdam ang simoy ng hanging amihan

na tanda ba ng parating na ulan?

Disyembre na, marahil kaya ganyan

o climate change, klima'y nag-iba naman

unang araw ng Disyembre, World AIDS Day

a-syete, Political Prisoners Day

sa ikasiyam, Anti-Corruption Day

sa petsa sampu naman, Human Rights Day

may sanlinggo pang ang dukha'y hihibik

yaong Urban Poor Solidarity Week

na baka gawing Urban Poor Protest Week

pagkat sa hirap pa rin nakasiksik

tatlong linggo na lamang at Pasko na

paulit-ulit, wala bang pag-asa?

kayrami pang palaboy sa kalsada

kayrami pa ring hanap ay hustisya!

- gregoriovbituinjr.

12.01.2024