Pag nag-1-2-3 ang nagpaputok ng baril

PAG NAG-1-2-3 ANG NAGPAPUTOK NG BARIL

madalas ay di nakikilala kung sino

ang minulan ng ligaw na balang kumitil

sa buhay ng bata o tinamaan nito

walang makapagturo kung sino ang dahil

o kaya'y nagwa-wantutri o tumatakbo

yaong suspek sa pagpapaputok ng baril

dapat maging alerto ngayong Bagong Taon

baka may matamaan ng ligaw na bala

dapat managot ang may kagagawan niyon

lalo kung may nabiktima, may nadisgrasya

paano kaya kung sa anak mo bumaon

ang balang ligaw, tiyak sigaw mo'y hustisya!

pag nagwantutri ang nagpaputok ng baril

paano pa kaya tiyak siyang madakip

bago pa mangyari, dapat siyang mapigil

upang ating mga anak ay di mahagip

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

Mag-ingat sa Paputok na Goodbye Daliri

MAG-INGAT SA PAPUTOK NA GOODBYE DALIRI

ah, mag-ingat sa paputok na samutsari

baka matamaan at biglang mapalungi

may Sinturon ni Hudas, Bin Laden, Kabasi,

may Bawang, Goodbye Philippines, Goodbye Daliri

bata pa ako'y kayrami nang naputukan

ng labintador na anong lalakas naman

kayrami ngang isinugod sa pagamutan

pati ligaw na bala ay may natamaan

panoorin ang balita sa telebisyon

kasiyahang nauwi sa disgrasya'y komon

mga naputuka'y tila bata-batalyon

ganyan madalas ang ulat pag Bagong Taon

naroo't tangan ng kanyang Lola ang kamay

ng apo na nagmistulang bawang at gulay

naputukan ng Super Lolo, ay, kaylumbay

kinabukasan niya'y nasayang na tunay

di man iyon tinawag na Goodbye Daliri

mapapaisip ka kapag gayon ang sanhi

kapitalista lang ang tumubo't nagwagi

di nila sagot ang nawalan ng daliri

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

* litrato mula sa google

12.31.23 (Sa huling araw ng taon)

SA HULING ARAW NG TAON

pinagmasdan ko ang kalangitan

maulap, nagbabanta ang ulan

bagamat umaaraw pa naman

butas na bubungan na'y tapalan

bagamat kaunti lang ang handa

mahalaga tayo'y mapayapa

ramdam ang saya sa puso't diwa

kahit walang yaman at dalita

mamayang gabi'y magpapaputok

uulan ng sangkaterbang usok

na talagang nakasusulasok

habang Bagong Taon na'y kakatok

mag-ingay lang tayo't magtorotot

magbigayan, walang pag-iimbot

pawang saya sana ang idulot

ng Bagong Taon, hindi hilakbot

wala sanang salbaheng bibira

iputok ang baril na kinasa

wala na sanang ligaw na bala

na magliliparan sa kalsada

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

12.31.23 (Sa Bisperas ng Bagong Taon)

12.31.23

SA BISPERAS NG BAGONG TAON

nais kong magbilin sa bisperas ng Bagong Taon

huwag magpaputok ng baril, pakinggan mo iyon

ah, kayrami nang batang nakitil ang buhay noon

hustisya ang sigaw sa alaala ng kahapon

halina't Bagong Taon ay salubunging masaya

na walang batang natamaan ng ligaw na bala

magkita, kumustahan, buhay ay bigyang halaga

buting huwag magpaputok kaysa makadisgrasya

ayon sa tradisyon, dapat yanigin ng paputok

ang Bagong Taon sa kanyang pagdatal at pagpasok

upang kamalasan daw ay palayasin sa usok

subalit kayrami nang nadisgrasya't nangalugmok

ilan na bang bata ang naputulan ng daliri

dahil lamang nagpaputok, labintador ang sanhi

ligaw na bala pa'y nakapatay, nakamumuhi

paano ba wawakasan kung tradisyon na'y mali?

- gregoriovbituinjr.

12.31.23

https://www.philstar.com/pilipino-star-ngayon/bansa/2021/01/01/2067529/12-anyos-patay-sa-ligaw-na-bala-ngayong-bagong-taon-injuries-bumaba-ng-85

http://www.bomboradyo.com/news/top-stories/item/38120-sana-wala-nang-madagdag-sa-22-stray-bullet-victims

https://www.rappler.com/nation/79744-christmas-new-year-stray-bullet-incidents/

Salamat, kasama

SALAMAT, KASAMA

salamat, kasama, sa magandang mensahe

sapagkat pinasaya ako ngayong gabi

sadyang tulad nating tibak ay nagsisilbi

sa uri't bayan upang bansa'y mapabuti

magpatuloy lang tayo sa pakikibaka

laban sa pang-aapi't pagsasamantala

bilang tibak na Spartan ay makiisa

ng buong puso't giting sa laban ng masa

magbasa-basa, magpakahusay, magsanay

patuloy na gampanan ang adhika't pakay

kumilos at magpakilos, tayo ay tulay

upang laban ng obrero'y ipagtagumpay

salamat, kasama, sa buhay at layunin

sapagkat adhika'y sinasabuhay natin

na bulok na sistema'y tuluyang baguhin

at tayo'y sama-samang kumikilos pa rin

- gregoriovbituinjr.

12.19.2023

Ang pakay

ANG PAKAY

pagod ang dama sa bawat hakbang

matapos ang mahabang paglinang

ng mga saknong at taludturan

na gintong uhay ang pakinabang

patuloy lang sa pakikibaka

nang kamtin ang asam na hustisya

na matagal nang hikbi ng masa

na kaytagal ding sinamantala

kaya naritong iginuguhit

ang labanang abot hanggang langit

ang tibak ay nagpapakasakit

nang ginhawa ng masa'y makamit

nawa makata'y di lang magnilay

o kathain ang sugat ng lumbay

kundi ipalaganap ang pakay:

uring manggagawa'y magtagumpay!

- gregoriovbituinjr.

12.18.2023

Sinong dakila o bayani?

SINONG DAKILA O BAYANI?

sino nga ba ang tinuturing na bayani?

yaong dakilang taong sa bayan nagsilbi?

lagay ng bayan ba'y kanilang napabuti?

tulad nina Rizal, Bonifacio't Mabini?

O.F.W. ay bayaning di kilala

na nagsasakripisyo para sa pamilya

sa ibang bansa sa kakarampot na kita

mapakain, mapag-aral ang anak nila

bayaning manggagawa, bayani ng bayan

buhay nila'y inspirasyon sa mamamayan

na ipaglaban ang hustisyang panlipunan

nang lumaya ang bayan sa tuso't gahaman

di lang dayuhan ang kalaban nitong bansa

kundi mismong kababayan ngunit kuhila

tulad ng pulitikong nagsisilbi kunwa

ngunit sa kabang bayan ay nananagasa

mahirap man ang magpakabayani ngayon

tinuring raw na bayani'y patay na noon

gayunpaman, kunin ang aral ng kahapon

mabuting gawa nila'y gawing inspirasyon

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Kawikaan sa kwaderno

KAWIKAAN SA KWADERNO

"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." 

~ kawikaan sa pabalat ng isang kwaderno

nabili ko sa Benguet ang kwadernong iyon

dahil anong ganda ng kawikaan doon

marahil tibak din ang nagsalita niyon

na may tapang kapara ng oso o leyon

ang tangi kong magagawa'y ang magsalita

para sa tinanggalan ng tinig, dalita,

maliliit, vendor, babae, manggagawa,

magsasaka, pinagsamantalahang sadya

kawikaang sinasabuhay na totoo

kaya kwadernong yao'y iniingatan ko

makabuluhang patnubay sa pagkatao, 

pangarap, hustisya, karapatan, prinsipyo

kung may gayong kwaderno pa'y aking bibilhin

upang ipangregalo sa kapwa ko man din

nang maging gabay din nila ang diwang angkin

upang api't sadlak sa putik ay hanguin

- gregoriovbituinjr.

12.17.2023

Sama-samang pagkilos

SAMA-SAMANG PAGKILOS

pag-uwing bahay galing sa rali

animo'y di pa rin mapakali

rali nama'y di kawili-wili

gutom lang lalo't walang pambili

subalit rali ay mahalaga

upang maipaabot sa masa

at gobyerno ang isyu talaga

may rali dahil nakikibaka

kaytaas ng presyo ng bilihin

tulad ng gulay, bigas, pagkain

pangangailangang pangunahin

na araw-gabi nating gastusin

karapatan nating manuligsa

kung pinuno'y kuyakoy lang sadya

barat ang sahod ng manggagawa

walang disenteng bahay ang dukha

tuloy ang sama-samang pagkilos

kung may inapi't binubusabos

labanang ito'y dapat matapos

kaya maghanda sa pagtutuos

- gregoriovbituinjr.

12.13.2023

Pagpupugay kay Gat Andres Bonifacio

PAGPUPUGAY KAY GAT ANDRES BONIFACIO

Gat Andres Bonifacio, Supremo ng Katipunan

mahusay na organisador, marunong, matapang

sa kanyang pamumuno'y dumami ang kasapian

mga Katipon, Kawal, Bayani'y nakipaglaban

dineklara ng Supremo ang paglaya ng bansa

"Punitin ang mga sedula!" ang kanyang winika

ang sigaw niya'y inspirasyong pumukaw sa madla

simula ng himagsikan ng armas, dugo't diwa

O, Gat Andres, salamat sa iyong ambag sa bayan

ngunit pinaslang ka ng 'kapanalig' sa kilusan

taun-taon, ikaw ay aming pinararangalan

tula't sanaysay mo'y pamanang sa amin iniwan

salin ng Huling Paalam ni Rizal, ang Tapunan 

ng Lingap, Ang mga Cazadores, ang Katapusang

Hibik ng Pilipinas sa Inang Espanya, at ang

Mi Abanico sa Espanyol, nariyan din naman

ang obra niyang Pag-ibig sa Tinubuang Lupa 

ating nauunawa bagamat matalinghaga,

bayani, makata, mananalaysay, manggagawa

pinaglaban ang kalayaan, tunay na dakila

basahi't namnamin ang dalawa niyang sanaysay:

Mararahas na Mga Anak ng Bayan, Mabuhay!

Ang Dapat Mabatid ng mga Tagalog, magnilay

mga gintong aral niya'y makahulugang tunay!

- gregoriovbituinjr.

11.27.2023

* Inihanda para sa "Konsiyerto ng Tula at Awit: Parangal sa Ika-160 Kaarawan ni Gat Andres Bonifacio", University Hotel, UP-Diliman, Nobyembre 27, 2023, 2-6pm 

Apo ni Leonidas

APO NI LEONIDAS

dugong Spartan, isang aktibista

apo ni Leonidas ng Sparta

at tagapagtanggol ng aping masa

lingkod ng manggagawa't maralita 

tinig ng inaapi't mga dukha

di palulupig sa mga kuhila

tangan ang prinsipyo ng proletaryo

inoorganisa'y uring obrero

pangarap ay lipunang makatao

sa mapagsamantala'y di pagapi

pati na sa tuso't mapagkunwari

at lalabanan ang mapang-aglahi

nakikibaka pa rin hanggang ngayon

laging mahalaga'y kamtin ang layon

nabubuhay upang tupdin ang misyon

- gregoriovbituinjr.

10.07.2023

* litrato mula sa google

Kaylamlam ng umaga

KAYLAMLAN NG UMAGA

mainit ang araw ngunit malamlam ang umaga

totoo ngang dinaranas ang nagbabagong klima

ngayon ay mainit, biglang uulan, malamig na

maya-maya, bagyo'y bigla na lang mananalasa

bakit ba ganito ang dinaranas ng daigdig

paghaginit ng hangin, kaylayo pa'y maririnig

kanina'y maalinsangan, ngayo'y nangangaligkig

sa nagbabagong klima'y paano tayo titindig?

isang dekadang nakalipas, Yolanda'y naganap

nangyaring Ondoy at Yolanda'y wala sa hinagap

ngunit ngayon, climate emergency na'y nalalasap

mga bulnerableng bansa'y talagang maghihirap

anong dapat naging gawin sa climate emergency?

sa nagbabagong klima'y di tayo makakakubli

mga Annex I countries ba ang tanging masisisi?

o paglutas dito, ang mga bansa'y makumbinsi

- gregoriovbituinjr.

10.06.2023

I was born a Red October

I WAS BORN A RED OCTOBER

I was born on the second of October

like Mahatma Gandhi, actor Benjie Paras

classmate Angelo Arvisu, singer Sting

chess grandmaster Jonathan Spillman

a Libra who fight for social change

a writer who write in progressive page

a proletarian poet in politics engage

that in exploitative system feel rage

an activist who read Marx, the sage

I was born a Red October

I was born when French painter, chess

player and writer Marcel Duchamp died

I was born when protesting students

were killed by government forces in what

was known as the Tlatelolco massacre

I was born to continue their struggle

and the struggle of the working class

that's why I am an Spartan activist

that's why I am an environmental advocate

that's why I am a human rights defender

that's why I am a proletarian writer and poet

that's why I am and will always be

a Red October

- gregoriovbituinjr.

10.02.2023

Noong unang panahon

NOONG UNANG PANAHON

noong unang panahon, / may isang pulitiko

na ugali'y magaspang / sa karaniwang tao

kaibang paglilingkod / ang ginagawa nito

tila baga negosyo / ang dapat ay serbisyo

sa presyong limangdaan / ay kanya raw nabili

ang prinsipyo ng dukha't / mga masang botante

tila ba walang paki / sa kanyang sinasabi

pang-uuto pa niya'y / ipinagmamalaki

kaya katiwalian / ay laganap sa bayan

kumpare't negosyante'y / kanyang kinikilingan

negosyo'y naglipana, / walang pangkalusugan

gusali'y nagtayugan, / hubad ang paaralan

mula sa dinastiyang / pulitikal din siya

dating meyor ang ama, / ina'y gobernadora

ang asawa'y may-ari / ng maraming pabrika

habang ang sahod naman / ay kaybabang talaga

bayang ito'y ginawa / nang basahan ng trapo!

sinong dapat sisihin? / yaong masang bumoto?

prinsipyo'y pinagpalit / sa limangdaang piso?

upang sang-araw man lang / dusa'y ibsang totoo?

sa sunod na halalan / ano nang magaganap?

bakit mga tiwali'y / tuloy sa paglaganap?

dapat ang taumbayan / ay talagang mag-usap

baguhin ang sistemang / sa kanila'y pahirap

- gregoriovbituinjr.

09.29.2023

Tula't tanong

TULA

pag masakit ang ulo ko, lunas dito'y pagtula

pag masakit ang buong kalamnan, ako'y tutula

sa hirap ng kalooban, ang hingahan ko'y tula

pag nais ko ng pahinga, ang pahinga ko'y tula

sa tambak na trabaho, tula na'y aking pahinga

sa pagod kong katawan, tula'y pinakapahinga

kaya ako'y humihingi sa inyo ng pasensya

kung tumula na naman ako sa inyong presensya

TANONG

bakit may taong sinasayang ang buhay sa bisyo

at sa gawaing masasama, di magpakatao

bakit may mga taong nais lang makapanloko

at buhay na'y inilaan sa gawaing ganito

sa paggawa ng mali, sila ba'y napapakali

wala na bang budhing sa kanila'y namamayani

halina't tuklasin natin anong makabubuti

para sa kapwa, panlahatan, di lang pansarili

- gregoriovbituinjr.

09.27.2023

Ang tindig

ANG TINDIG

inalay ko na para sa bayan at kalikasan

para sa katarungan at makataong lipunan

ang sarili, ito'y matagal na pinag-isipan

prinsipyo itong yakap-yakap hanggang kamatayan

ayokong sayangin yaring buhay sa mga bisyo,

sa pagyaman, o pagsasasamantala sa kapwa ko

ayokong sayangin ang buhay sa mga di wasto

ayokong mamuhay sa sistemang di makatao

kumikilos akong tinataguyod ang hustisya

na tanging iniisip ay kapakanan ng masa

simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka

labanan lahat ng uri ng pagsasamantala

sa paglilingkod sa bayan, buhay ko'y nakaugat

walang bisyo kundi sa masa'y maglingkod ng tapat

ganyan lang ako, di pansarili kundi panlahat

sa bawat hakbang, iyan ang laging nadadalumat

- gregoriovbituinjr.

09.27.2023

Alingasngas at aliwaswas

ALINGASNGAS AT ALIWASWAS

ano bang kanilang makakatas

sa mga gawaing panghuhudas

sa bayan? dahil sa yama't lakas?

kaya ba batas ay binubutas?

itaguyod ang lipunang patas

at sa kapwa tao'y pumarehas

labanan ang mga alingasngas

at anumang gawang aliwaswas

- gregoriovbituinjr.

09.25.2023

* alingasngas - kilos o pangyayari na itinuturing na mali at nagsasanhi ng galit ng madla, UP Diksiyonaryong Filipino, p.35

* aliwaswas - katiwalian, UPDF, p.37

Sa dalawang magigiting

SA DALAWANG MAGITING

taospuso pong pakikiramay

sa pamilya ng mga namatay

isa'y kilalang mamamahayag

isa'y mahusay na manggagawa

sumikat noon si Mike Enriquez

sa kanyang pagsisilbi sa bayan

sa Imbestigador maririnig:

"Hindi namin kayo tatantanan"

kilala rin namin si Efren Cas

organisador ng manggagawa

na pangarap ay lipunang patas

at lipunang makataong sadya

isa'y sikat na mamamahayag

kilala sa radyo't telebisyon

ang isa'y magaling na kasama

at kilala sa maraming unyon

inalay ninyo ang inyong buhay

para sa kagalingan ng tanan

sa inyong dalawa'y pagpupugay

salamat sa ambag n'yo sa bayan

- gregoriovbituinjr.

09.01.2023

Sa wala't winalan ng tinig

SA WALA'T WINALAN NG TINIG

ako'y nakipagkapitbisig

sa wala't winalan ng tinig

namumutawi sa'king bibig

sa kanila ako'y titindig

gawin anong kayang magawa

upang bigyang tinig ang dukha

na tinuring na hampaslupa

sapagkat sila'y walang-wala

buong puso ko nang niyakap

ang prinsipyo't aming pangarap

isang sistemang mapaglingap

laban sa tuso't mapagpanggap

itatayo'y lipunang patas

na ang palakad ay parehas

bunga'y di man basta mapitas

ay mayroong magandang bukas

lalaban akong buong husay

upang matupad yaring pakay

ah, ito man ang ikamatay

tanggap na ang palad kong tunay

- gregoriovbituinjr.

08.25.2023

Kalabasa't noodles

KALABASA'T NOODLES

pampatalas daw kasi ng mata

iyang kalabasa, sabi nila

naisip ipaghalong talaga

yaong noodles at ang kalabasa

sa kalabasa'y gumayat ako

ng mumunti lamang, kapiraso

nilagay ko muna sa kaldero

at pinakuluan ngang totoo

saka nilagay ang isang plastik

ng noodles, tila ba ako'y sabik

tinikman ko't kaysarap ng lintik!

parang sa sarap mata'y titirik

masyado namang paglalarawan

ay, tugon kasi sa kagutuman

talaga akong pinagpawisan

at nalamnan ang kalam ng tiyan

- gregoriovbituinjr.

08.24.2023

Kung babangon lang tayo

KUNG BABANGON LANG TAYO

kung babangon lamang tayo

kung kapitbisig lang tayo

kung nagkakaisa tayo

babagsak ang mga tuso

ah, huwag natin hayaang

tayo'y pagsamantalahan

ng burgesya't mayayaman

at naghaharing iilan

dahil di nagkakaisa

ay naaping isa-isa

kung di pa rin magkaisa

lalagi pa ring mag-isa

ah, kung tayo'y babangon lang

ay lalagpak ang gahaman

bundatin silang tuluyan

hanggang pumutok ang tiyan

tara, tayo'y magsibangon

at magsikilos sa layon

bunutin na natin ngayon

ang pangil ng mga leyon

- gregoriovbituinjr.

08.24.2023

* litrato mula sa google

Pangarap

PANGARAP

iniisip ko pa ring makalikha

ng nobela sa uring manggagawa

o kaya'y isang libro'y iaakda

hinggil sa buhay at danas ng dukha

paano ko kaya ito gagawin

kung laging punumpuno ng panimdim

pulos dusa't lumbay, at nasa bangin

ng kawalan, hinihipan ng hangin

magsanay muna sa maikling kwento

hanggang magamay ang pag-akda nito

pahabain at palamnan pa ito

hanggang nobela'y maakdang totoo

ah, ganoon lang ba iyon kadali?

ngunit paano naman mapapawi

yaong kabulukang nananatili

at nagpayaman sa mga tiwali

kaya ko pa bang maging nobelista

sa panahong tigib ng pagdurusa

o kaya'y magmakata lang talaga

hanggang mamugto yaring mga mata

- gregoriovbituinjr.

08.21.2023

I-repeal ang Oil Deregulation Law! Oil Regulation Act, Isabatas!

I-REPEAL ANG OIL DEREGULATION LAW!

OIL REGULATION ACT, ISABATAS!

pagkukunwari lang ba ang lahat?

kunwa'y isip-isip ng paraan

laban sa patuloy na oil price hike

batas ang Oil Deregulation Law

kaya di mapigil ng gobyerno

ang pagsirit pataas ng presyo

liban kung batas na ito'y i-repeal

ang pagtaas ng presyo'y mapipigil

pati kapitalistang mapaniil

Oil Regulation Act na'y isabatas!

iyan ang talagang paraang patas

at sa masa'y masasabing parehas

negosyante man ay may maipintas

ang tanong: magagawa kaya nila?

kung tatamaan ang kapitalista

baka mawalan sila ng suporta

sa ambisyon nilang pampulitika

- gregoriovbituinjr.

08.13.2023

* tugon ng makatang gala sa editoryal ng pahayagang Bulgar, Agosto 6, 2023

Imbes plastik na balutan, ibalik ang garapa!

IMBES PLASTIK NA BALUTAN, IBALIK ANG GARAPA!

madalas akong bumili ng bitaminang iyon

na nakalagay sa bote, ngunit wala na ngayon

at sasabihin ng tindera, "Walang istak niyon

eto na lang na nakabalot, at iyan ang meron!"

tadtad na ng basurang plastik ang kapaligiran

ginagawa ng kumpanya'y tila kabaligtaran

sa botika'y wala nang mga garapang lalagyan

pulos nakaplastik na ang bibilhin mong tuluyan

bukod sa magastos na't mas mahal ang binibili

bawat tableta'y sa plastik siniksik, anong paki

nga ba nila kung sa basurang plastik mahirati

ganitong puna sana'y huwag namang isantabi

anong gagawin kung kumpanya mismo ang may gawa

pinararami ang basura nilang nililikha

mabuti pang nasa bote ang bitaminang sadya

upang mabawasan ang basurang plastik na likha

mungkahi ko'y ibalik ang garapa sa botika

upang paglagyan ng tableta, lalo't bitamina

ikampanya natin nang mabawasan ang basura

imbes na plastik na balutan, ibalik ang garapa!

- gregoriovbituinjr.

08.10.2023

Mabuhay ang mga vendor!

MABUHAY ANG MGA VENDOR!

mabuhay silang maninindang anong sipag

na trabaho't kostumer ang inaatupag

upang kumita, upang buhay ay di hungkag

at naglalako sa maghapon at magdamag

hanggang maubos ang kanilang tinitinda

mga simpleng kakanin, payak na meryenda

upang mabusog kahit paano ang masa

upang buhayin din ang kanilang pamilya

salamat sa mga vendor na nabubuhay

sa trabahong marangal, mabuhay! mabuhay!

sa inyong lahat, taasnoong pagpupugay!

dahil naaalpasan ang gutom at tamlay

mura lang subalit nabubusog na kami

kaya madalas, sa tinda n'yo'y nawiwili

habang naritong nagpapatuloy sa rali

upang sa uri at sa bayan ay magsilbi

- gregoriovbituinjr.

07.25.2023

* litratong kuha ng makatang gala sa pagkilos sa SONA, 07.24.2023

Di ako umaasa

DI AKO UMAASA

di ako umaasa sa anumang gantimpala

basta ako'y kikilos para sa obrero't dukha

magandang gantimpala na kung kamtin ang ginhawa

dahil lipunang makatao'y natayo nang sadya

di ako umaasang mayroong premyong salapi

basta tuloy ang kilos para sa bayan at uri

basta maibagsak ang mapang-api, hari't pari

maitayo'y lipunang patas, walang naghahari

di ako umaasa sa sinumang manunubos

na di darating, kundi ang sama-samang pagkilos

ng uring manggagawa, inapi't naghihikahos

labanan ang mapagsamantala't mapambusabos

walang gantimpala kundi makataong sistema

ang matayo para sa kinabukasan ng masa

guminhawa ang nakararami, di lang burgesya

sa pag-unlad dapat walang maiwan kahit isa

- gregoriovbituinjr.

07.19.2023

Ang sosyalismo ay dagat

ANG SOSYALISMO AY DAGAT

anang isang kasama, ang sosyalismo ay dagat

walang nagmamay-ari, nakikinabang ay lahat

iyan din ang pangarap ko't adhika sa pagmulat

sa kapwa, uri't bayan, lasa man ay tubig-alat

di tulad ngayon, inangkin na ng mga kuhila

sa ngalan ng tubo, ang laksang bagay, isla't lupa

silang di nagbabayad ng tamang lakas-paggawa

at nagsasamantala sa obrero't maralita

sinong nais magmay-ari ng buong karagatan

marahil wala, pagkat di nila ito matirhan

baka naman may nagnanais na ito'y bakuran

upang yamang dagat ay kanilang masolo naman

sinong gustong may nagmamay-aring iilang tao

sa isang malawak na lupa dahil sa titulo

habang katutubo'y nakatira na noon dito

inagawan sila ng lupa ng mapang-abuso

mga pribilehiyo'y nasa mga nag-aari

yaman ng lipuna'y nasa burgesya, hari't pari

inapi ang tinuringang nasa mababang uri

ugat nga ng kahirapa'y pribadong pag-aari

kaya dapat nating ipagwagi ang sosyalismo

at itayo ang lipunang talagang makatao

di na korporasyon ang mananaig na totoo

kundi kolektibong pagkilos ng uring obrero

- gregoriovbituinjr.

07.16.2023

* litrato mula sa google

Payak na pamumuhay

PAYAK NA PAMUMUHAY

payak lamang ang buhay naming tibak na Spartan

lalo't patuloy na nakikibaka sa lansangan

talbos ng kangkong at tuyong hawot man itong ulam

pinapapak man ng lamok, at banig ang higaan

kaming tibak na Spartan ay nariritong kusa

upang depensahan ang dukha't uring manggagawa

laban sa mga gahaman at mapang-aping linta

na nakikinabang sa dugo't pawis ng paggawa

patuloy naming hinahasa ang aming kampilan

at isipan at pinag-aaralan ang lipunan

bakit laksa'y naghihirap at mayama'y iilan

paano mababago ang bulok na kalagayan

sariling kaginhawahan ay di namin adhika

kaya pagpapayaman ay di namin ginagawa

nais naming dukha'y sabay-sabay na guminhawa

kaya aming itatayo'y lipunang manggagawa

- gregoriovbituinjr.

07.15.2023

Salamisim

SALAMISIM

nais kitang puntahan

sa yungib ng kawalan

bakit lagi ka riyan

sa putik at karimlan?

nais kitang makita

at kukumustahin ka

agila ka pa rin ba?

o isa ka nang maya?

madalas ka raw lugmok

at walang maisuksok?

ginhawa'y di maarok

sa trabahong pinasok?

kahapon ay kahapon

iba na ang panahon

kaisa ka sa layon

kaya kita'y magtulong

lalaban tayong sabay

sa mga tuso't sinsay

sa apoy maglalantay

ang kamao't palagay

pahalikin sa lupa

ang gahamang kuhila

at iligtas ang dukha

sa palamara't linta

- gregoriovbituinjr.

07.01.2023

Nilay sa unang araw ng Hulyo

NILAY SA UNANG ARAW NG HULYO

di ko pa batid noon ang landas kong tatahakin

kung ang maging inhinyero ba'y aking kakayanin

o maging sipnayanon kung aral ay pagbutihin

hanggang mapasok ako sa pahayagang pangkampus

at pagsusulat na ang kinahiligan kong lubos

mula sa numero'y sa titik na nakipagtuos

sa pahayagang pangkampus naman naimbitahan

upang maging tibak at pag-aralan ang lipunan

nagbago ang lahat nang lumabas ng pamantasan

hanggang maging aktibistang Spartan at namuhay

ng matatag habang prinsipyo'y tinanganang tunay

sa uri't sa bayan, ang iwing buhay na'y inalay

anong kahulugan ng buhay, saan patutungo

anong katuturan ng butil ng pawis at dugo

upang kamtin ang mga pangarap at di gumuho

marahil panahon ko'y di pa naman nagagahol

patuloy akong kakatha't masa'y ipagtatanggol

at gagampanan kong buong husay ang bawat tungkol

- gregoriovbituininjr.

07.01.2023

* sipnayan - math; sipnayanon - mathematician

Sa huling araw ng Hunyo

SA HULING ARAW NG HUNYO

katapusan na ng buwan ng Hunyo

aba'y kalahating taon na tayo

kulang pa ba ang sweldo ng obrero

ngayon ba'y kontraktwal pa rin ang uso

at mareregular pa kaya sila

kung dupang pa rin ang kapitalista

kongreso'y tadtad pa ba ng buwaya

trapo'y nang-uuto pa ba ng masa

uso pa rin ang kontraktwalisasyon

kapitalista'y sa ganyan nagumon

sa maralita'y panay ang ebiksyon

at nagpapatuloy ang demolisyon

mga bundat pa rin ang nasa tuktok

habang dalita'y lagi pa ring lugmok

sa kahirapang abot na sa rurok

ah, palitan na ang sistemang bulok

dapat walang pribadong ari't yaman

na dahilan ng laksang kahirapan

dapat walang mahirap o mayaman

dapat pantay ang lahat sa lipunan

dapat magkaisa ang manggagawa

bilang uri, kasama na ang dukha

dapat na sila'y magkaisang diwa

upang bagong mundo'y buuing sadya

- gregoriovbituinjr.

06.30.2023

Sa Araw ng Kalayaan

SA ARAW NG KALAYAAN

ang Araw ng Kalayaan sa atin ay pamana

ng mga ninunong kilala at hindi kilala,

ng mga bayaning dinarakila sa tuwina,

dahil laya ng bayan ay ipinaglaban nila

Araw ng Kalayaan, malaya nga ba ang bayan?

bakit dukha'y laksa-laksa? mayaman ay iilan

sa ngalan ng progreso'y sinira ang kalikasan

nagtayo nga ng tulay, bundok ay kinalbo naman

lumaya nga sa mga mananakop na banyaga

ngunit di sa burgesya't kapitalistang kuhila

di pa rin mabayarang tama ang lakas-paggawa

nayuyurakan pa rin ang karapatan ng dukha

may deklarasyon kaya may Araw ng Kalayaan

nariyan pa rin ang mapagsamantalang iilan

Liberty, Freedom, Independence pa ri'y ipaglaban!

hanggang kamtin ang asam na makataong lipunan!

- gregoriovbituinjr.

06.12.2023

Mag-ingat sa tibani at/o tibari

MAG-INGAT SA TIBANI AT/O TIBARI

kumpara sa halibyong o fake news ay anong tindi

ng panlilinlang na gawain ng mga tibani

at/o tibari na sa panloloko nawiwili

katulad ng matamis magsalitang trapo't imbi

kapara'y langgam kung magsalita sila't mangako

upang boto nati'y makuha ng trapong hunyango

na pag nanalo na sila'y talagang napapako

sa matamis nilang salita masa'y nabubuslo

gagawin daw bente pesos ang isang kilong bigas

pabababain daw ang presyo ng kilong sibuyas

kalaban daw ng korapsyon at magiging parehas

sila daw ang dapat mahalal pagkat sila'y patas

buti pa ang tibalyaw pagkat totoong balita

at di halibyong o fake news na sadyang mapanira

sa Kartilya ng Katipunan mababasang sadya

yaong: "Sa taong may hiya, salita'y panunumpa."

tingnan na lang ang kahulugan nila ng progreso

gawin daw ang Kaliwa Dam nang magkatubig tayo

nagtatayo ng tulay kaya bundok ay kinalbo

lupa'y minina upang tao raw ay umasenso

kaya mag-ingat tayo laban sa mga tibani

at/o tibari, kumbaga layon nila'y mang-onse

upang kumita o mahalal, ganyan ang diskarte

pagkat gawain na nilang tao'y sinasalbahe

- gregoriovbituinjr.

06.11.2023

* nasaliksik mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 1248

Sa sama-samang pagkilos magtatagumpay

SA SAMA-SAMANG PAGKILOS MAGTATAGUMPAY

di ako naghihintay sa sinumang manunubos

na di darating, laksa-laksa ang naghihikahos

na obrero't masang patuloy na binubusabos

katubusan nila'y mula sama-samang pagkilos

sagipin ang uri mula sa pagsasamantala

ng uring kapitalista, elitista, burgesya

mamatay man ako'y may patuloy na mag-aalsa

hangga't may tusong mang-aapi't bulok ang sistema

walang Superman, Batman, Robin, o iisang tao

ang tutubos sa aping uri kundi kolektibo

nilang pagkilos upang pangarap ay ipanalo

maitayo ang asam na lipunang makatao

O, manggagawa't dukha, ngayon ang tamang panahon

upang magkaisang iguhit sa historya ngayon

ang pagbaka't maipagwagi ang lipunang layon

pag watak-watak tayo'y di natin kakamtin iyon

huwag umasa sa manunubos na di darating

na may mahikang lahat tayo'y biglang sasagipin

tanging asahan ay sama-samang pagkilos natin

bilang uri upang makataong sistema'y kamtin

- gregoriovbituinjr.

06.08.2023

Pangarap

PANGARAP

oo, pinangarap ko ring gumanda yaring buhay

ngunit di pansarili kundi panlahatang tunay

uring manggagawa't dukha'y giginhawa ng sabay

dahil bulok na sistema'y nabaon na sa hukay

yaman sa mundo'y aanhin kung mamamatay ka rin

buti nang may pinaglalaban kang prinsipyong angkin

punong-puno man ng sakripisyo'y may adhikain

upang lipunang makatao'y maitayo natin

at pagka gayon, alam mong nasa landas kang wasto

sayang lamang kung mayaman kang lagi sa kasino

sayang ang buhay kung nagdodroga lang o may bisyo

minsan ka lang mabuhay, kaya tumpak na'y gawin mo

aanhin mo ang magandang buhay kung nangmamata

ng dukha, at sa kapwa tao'y nagsasamantala

gusto mong pulos sarap? ay, sige lang, sumige ka

habang kami'y patuloy sa paghanap ng hustisya

ako'y isinilang na di para lang sa sarili

kundi para sa uri't bayan ay makapagsilbi

ako'y aktibistang Spartan na di mapakali

sa pag-iral ng pagsasamantala't pang-aapi

kaya huwag mong hanapin sa akin ang di ako

o ako'y iuugit mo sa nais mong modelo

tanggapin mong aktibista akong taas-kamao

pagkat ako na'y ganyan, ako iyan, iyan ako

- gregoriovbituinjr.

06.08.2023

Mabuhay ang mga migranteng manggagawa!

MABUHAY ANG MGA MIGRANTENG MANGGAGAWA!

tinaguriang bayani dahil nagsakripisyo

pamilya'y iniwanan upang makapagtrabaho

ng kung ilang taon sa malayong bansa dumayo

kahit na ma-homesick ay nagsisikap umasenso

nangibang-bayan na't kulang ang trabaho sa bansa

kayraming nilang nagtrabaho para sa banyaga

sa maraming bayan sa kanluran, timog, hilaga

habang iniwanang tiwangwang ang tigang na lupa

huwag lang sa illegal recruiter ay magpaloko

ibinenta ang kalabaw upang ipambayad mo

sa samutsaring papeles o mga dokumento

dito pa lang, nagsakripisyo na silang totoo

lumipat ng lugar nang makapagtrabaho roon

o kaya'y upang sila'y manirahan na rin doon

magandang bukas ang hinahanap ng mga iyon

kaginhawahan ng pamilya ang kanilang layon

oo, magandang buhay ang malimit sinasabi

na marahil di maranasan sa bansang sarili

kaya ang mga migrante ba'y ating masisisi

kung sa ibang bansa na'y naakit sila't pumirmi

pumirmi nang pansamantala o panghabambuhay

pasiya nila iyang di mapipigilang tunay

O, migrante, kami po'y taospusong nagpupugay!

sana, sakripisyo ninyo'y magbunga ng tagumpay!

- gregoriovbituinjr.

06.07.2023

* litrato mula sa pahayagang Pilipino Star Ngayon, Hulyo 7, 2023, pahina 5

Bente pesos na bigas, trenta pesos na kanin

BENTE PESOS NA BIGAS, TRENTA PESOS NA KANIN

bente pesos na bigas / ang pangako sa atin

pangako sa eleksyon / ay di na ba kakamtin?

boladas lang ba iyon / na pang-uto sa atin?

habang trenta pesos na / ang isang tasang kanin

ito ba'y isang aral / sa dukhang mamamayan?

mga trapo'y nangako / sa turing na basahan?

upang manalo lamang / sa nangyaring halalan

nabulag sa pangako / ng trapo't mayayaman?

ay, ano nang nangyari? / nagpabola't nabola?

matagal nang pag-iral / ng trapong pulitika?

kung dati limangdaang / piso raw bawat isa

ngayon naman ay naging / libo na, totoo ba?

trenta pesos ang kanin, / bente pesos na bigas

ang pangako sa masa, / pangako ba ng hudas?

na sadyang ipinako? / kamay kaya'y maghugas?

masabunan pa kaya? / at sa puwet ipunas?

- gregoriovbituinjr.

05.29.2023

Thesis ng dukha sa Taliba ng Maralita

THESIS NG DUKHA SA TALIBA NG MARALITA

wala tayo sa akademya ngunit nag-aakda

ng samutsaring sanaysay, balita, kwento't tula

thesis sa mahalagang paksa'y pilit ginagawa

kaya nga meron tayong Taliba ng Maralita

na pahayagan ng dukha sa ilang komunidad

upang kahit mahirap, ipakitang may dignidad

ang thesis o pagsusuri ng dukha'y mailantad

kung bakit ba buhay nila sa mundo'y di umusad

hangga't may Taliba ng Maralita'y magpatuloy

sa pakikibaka, ang duyan man ay di maugoy

nagtitiyaga upang di malubog sa kumunoy

ng hirap na dulot ng tusong pakuya-kuyakoy

Taliba'y saksi sa bawat patak ng dugo't pawis

ng manggagawa't dukhang patuloy na nagtitiis

dito nilalathala ang kasaysayan at thesis

kung paanong manggagawa't dukha'y magbigkis-bigkis

- gregoriovbituinjr.

05.22.2023

* ang Taliba ng Maralita ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) na nalalathala ng dalawang beses kada buwan

Boto

BOTO

higit isang taon na rin makaraang bumoto

ng isang lider-manggagawa sa pagka-Pangulo

bagamat anak ng diktador sa kanya'y tumalo

subalit makasaysayan na ang nangyaring ito

dahil pinatunayan ng ating lider-obrero

kaya pala niyang makipagsabayan sa trapo

at ibang kinatawan ng kapitalista rito

sa entablado ng mga nais maging pangulo

nakita ng masang kayang sumabay sa debate

ng lider-manggagawa sa mga representante

ng trapo, dinastiya, burgesya, na ang mensahe

lider-manggagawa naman sa bayan magsisilbi

tapos na ang panahon ng pambobola ng trapo

bagamat makapangyarihan pa ang mga ito

kaya pa ring gawing Buy One Take One ang mga BOTO

ah, dapat nang wakasan ang ganyan nilang estilo

- gregoriovbituinjr.

05.14.2023

Tugon ko sa tanong ni Doc Ben

TUGON KO SA TANONG NI DOC BEN

"Anong karapatan mong magretiro't magpahinga

sa bawat laban para sa kagalingan ng masa

na para kumain, nangangalakal ng basura

pang-almusal, tanghalian, hapunan ng pamilya?"

napaisip agad ako sa kanyang simpleng tanong

at nais kong magbigay ng napag-isipang tugon

magretiro sa laban ay wala sa isip ngayon

pagkat retiro ko'y pag sa lupa na nakabaon

dahil ang paglilingkod sa masa'y hindi karera

na pagdating ng edad sisenta'y retirado na

baka magretiro lang pag nabago ang sistema

at nakuha ang kapangyarihang pampulitika

hangga't may mga uri at pribadong pag-aari

na sa laksang kahirapan sa mundo'y siyang sanhi

asahan mong sa pakikibaka'y mananatili

aktibistang Spartan tulad ko'y nais magwagi

ipanalo ang asam na lipunang makatao

lipunang patas, bawat isa'y nagpapakatao

kung ang rebolusyon natin ay di pa nananalo

asahang retiro ay wala sa bokabularyo

- gregoriovbituinjr.

05.13.2023

Tanagà sa aklasan

TANAGÀ SA AKLASAN

may reklamong pabulong

ang mga nasa unyon

tanabutob ngang iyon

pag-usapan na ngayon

- gregoriovbituinjr.

05.10.2023

Mayo 7, araw ng mga health worker

MAYO 7, ARAW NG MGA HEALTH WORKER

ang ikapito ng Mayo ay Health Workers' Day pala
sa mga health worker, salamat sa inyo talaga
dahil sa sakripisyo't ambag n'yo para sa masa
sa inyong araw, kayo po'y aming inaalala

noong pandemya, kayo'y pawang nagsilbing frontliner
nag-alaga sa maysakit naming father at mother
talagang malaki ang tinulong ninyong health worker
upang pandemya'y malusutan ng brother at sister

bilang one sero sero six nine, Batas Republika
ikapito ng Mayo bawat taon dineklara
na Health Workers' Day, at ganap kayong kinikilala
special working day ang sa inyo'y itinalaga

sana sa kabila ng inyong mga sakripisyo
ay tapatan ito ng nakabubuhay na sweldo
at matanggap ninyo'y nararapat na benepisyo
dahil inyong buhay na'y inilaan sa serbisyo

kaya lahat sa inyo'y taospusong pagpupugay!
nawa'y magpatuloy pa kayo sa serbisyong tunay
para sa mga mamamayang may sakit na taglay
tangi kong masasabi'y mabuhay kayo! Mabuhay!

- gregoriovbituinjr.
05.07.2023

* ang litrato ay mula sa editorial ng dyaryong The Philippine Star, May 7, 2023, p.4    

Ayon kay Bishop Helder Camara

AYON KAY BISHOP HELDER CAMARA

banal ka pag pinakain mo yaong mahihirap

komunista pag nagtanong bakit sila mahirap

banal ka pag nilimusan mo lang sila nang ganap

para may puntos ka sa langit ngunit mapagpanggap

nagbigay ka ng pagkain sa dukha? banal ka na!

isa kang tunay na lingkod! dakila ka talaga!

nang magtanong ka na bakit walang makain sila

ay itinuring ka agad na isang komunista

dahil nagtanong ka? dahil ba ikaw ay nagsuri?

dahil baka tulad mo, dukha'y maging mapanuri?

magtanong bakit ganito ang lipunan at lahi?

at mag-alsa sila laban sa mapang-aping uri?

ang pahayag niya'y kaytagal kong isinaloob

sapagkat talagang matalas, matindi, marubdob

sadyang nahahalungkat lahat ng kaba mo't kutob

nagtanong lang ng bakit, talaga kang isusubsob

ayaw nilang maging mapanuri ang maralita

kabilang kasi sila sa sistemang mapangutya

kaya ang nais nila'y maglimos lamang sa dukha

upang mapanatili ang sistema't di magiba

mabuhay ka, Bishop Camara, sa iyong sinambit

humanga ako sa'yo nang sinabi mo'y mabatid

nagtatanong din ako, ngunit sistema'y kaylupit

nais lang nilang dukha'y patuloy na manlimahid

- gregoriovbituinjr.

05.06.2023